(Το άρθρο αυτό δημοσιεύεται στην Νέα Ανατολή που κυκλοφορεί αύριο)
Το ποιος είναι καλύτερο να έχει την ιδιοκτησία μιας επιχείρησης σε κάθε φάση της ταξικής πάλης, το κράτος ή οι ιδιώτες δεν είναι θέμα αρχής γα τους μαρξιστές, αλλά ζήτημα συγκεκριμένης ανάλυσης και συγκεκριμένης πάλης στη συγκεκριμένη κατάσταση
Το ποιος είναι καλύτερο να έχει την ιδιοκτησία μιας επιχείρησης σε κάθε φάση της ταξικής πάλης, το κράτος ή οι ιδιώτες δεν είναι θέμα αρχής γα τους μαρξιστές, αλλά ζήτημα συγκεκριμένης ανάλυσης και συγκεκριμένης πάλης στη συγκεκριμένη κατάσταση
Για μας από στρατηγική άποψη το καλύτερο πράγμα για μια μεγάλη επιχείρηση είναι να έχει την ιδιοκτησία της η κοινωνία των παραγωγών, ή αλλιώς συνολικά ο εργαζόμενος λαός. Γι αυτό το στόχο έχει χυθεί ως τώρα πολύ αίμα σε πολύ μεγάλες επαναστάσεις. Σε μερικές επαναστάσεις και για κάποιο διάστημα αυτός ο στόχος έχει στην κύρια πλευρά του επιτευχθεί. Αλλά ως τώρα αυτό δεν στάθηκε δυνατό να γίνει για πολύ χρόνο και με σταθερότητα. Ο βασικός λόγος είναι ότι η κοινωνική ιδιοκτησία απαιτεί δύο προϋποθέσεις: τη βαθιά κοινωνική συνείδηση των μαζών και ένα μίνιμουμ πολιτικής, τεχνικής και επιστημονικής εμπειρίας και μόρφωσης τους ώστε να μην εμφανίζονται διαρκώς καινούργιοι εκμεταλλευτές ντυμένοι σαν ειδικοί της πολιτικής, της επιστήμης, της τεχνικής και της κουλτούρας, να τους παίρνουν την εξουσία και μετά να τους μετατρέπουν σε είλωτες. Το πως θα αποτρέψουμε αυτό το σφετερισμό είναι όλο το ζήτημα που έχουν να λύσουν οι επερχόμενες επαναστάσεις. Προς το παρόν πάντως αυτό δεν είναι το ζητούμενο στις ελληνικές ΔΕΚΟ.
Μια άλλη μορφή ιδιοκτησίας είναι η κρατική ιδιοκτησία μέσα στο καπιταλισμό. Ο Έγκελς λέει σωστά ότι όσο πιο πολλές παραγωγικές μονάδες παίρνει το αστικό κράτος στην ιδιοχτησία του, τόσο πιο πολύ υποφέρουν οι πολίτες γιατί το κράτος είναι η συγκεντρωμένη συλλογική βία της αστικής τάξης ενάντια στους φτωχούς και τους καταπιεσμένους. Αν λοιπόν αυτή γίνεται και εργοδότης αυτή η καταπίεση δυναμώνει. Γι αυτό οι πραγματικοί μαρξιστές δεν είναι γενικά υπέρ των κρατικοποιήσεων. Αλλά δεν τις αποκλείουν κιόλας γιατί υπάρχει μια περίπτωση που αυτές οι κρατικοποιήσεις μεγάλων στρατηγικών μονάδων παραγωγής έχουν κάτι το θετικό. Αυτό συμβαίνει όταν αυτές οι μονάδες μπορούν να πέσουν στα χέρια ενός μονοπώλιου ντόπιου ή ακόμα χειρότερα ξένου που να ασκεί ταυτόχρονα και μεγάλη πολιτική εξουσία μέσα σε ένα κράτος και έτσι ελέγχοντας πχ τη ΔΕΗ να καταπίέζει όλο το υπόλοιπο κεφάλαιο, και να απομυζά όλους τους άλλους παραγωγούς και όλο το λαό. Αυτή είναι η περίπτωση των δημοκρατικών επαναστάσεων στις εξαρτημένες χώρες όπου οι εθνικές αστικές τάξεις πήραν στα χέρια τους τις μεγάλες στρατηγικές μονάδες από τα χέρια των αποικιοκρατών και των φίλων τους για να διευκολύνουν την ανάπτυξη του εθνικού καπιταλισμού στις χώρες τους.
Και η Ελλάδα έχει περάσει σε ένα βαθμό από αυτό το στάδιο όταν η αγγλική Πάουερ έγινε κρατική ΔΕΗ μετά τον πόλεμο. Λέμε σε ένα βαθμό γιατί και πριν τον πόλεμο η Ελλάδα δεν ήταν αποικία της Αγγλίας αλλά ήταν πολύ εξαρτημένη, ιδιαίτερα πολιτικά, από αυτήν.
Για μερικές δεκαετίες αυτό το σχήμα του κρατικού καπιταλισμού δούλεψε αρκετά καλά και η ηλεκτρική ενέργεια αναπτύχθηκε στην Ελλάδα πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του εξαρτημένου, ρουσφετολογικού, κομματικοκρατικού και κομπιναδόρικου ελληνικού καπιταλισμού.
Το πράγμα χάλασε στη ΔΕΗ όπως και σε άλλους τομείς του ελληνικού κρατικού καπιταλισμού όταν ο πράκτορας της ΕΣΣΔ Α. Παπανδρέου χρησιμοποίησε την κρατική μορφή ιδιοκτησίας για να την κάνει μαζικό άντρο της εξουσίας του και μετά να τη μετατρέψει σε πολεμικό εργαλείο για να καταστρέψει, να αδυνατίσει ή να απορροφήσει τον ιδιωτικό καπιταλισμό που ήταν τότε συντριπτικά δυτικόφιλος ή και δυτικός. Για να το πετύχει αυτό όμως, αυτός παρόξυνε όλες τις ελληνικές και διεθνείς παθολογίες του κρατικού καπιταλισμού ώστε να φτιάξει μια εργατική αριστοκρατία εργαζομένων δωροδοκημένων είτε απευθείας από το κράτος είτε από την ίδια την μονοπωλιακή ΔΕΚΟ. Ταυτόχρονα ο διαφθορέας αυτός του έθνους άφησε να αναπτύσσονται μέσα σε αυτές τις ΔΕΚΟ και δίπλα σε αυτές τα πλούσια γραφειοκρατικά ή και ιδιωτικά εργολαβικά παράσιτα και πολλά άεργα υπεράριθμα στοιχεία, τόσο πολλά, που πολλές κρατικοποιημένες επιχειρήσεις τελικά έκλεισαν.
Αυτή είναι η περίοδος 1980-2000 όπου η μεγάλη πλειοψηφία των μόνιμων εργαζομένων στις ΔΕΚΟ σε συμμαχία με ηγετικά κομμάτια του κομματικού μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ αλλά και άλλα κρατικά στελέχη του λειτουργούσαν σαν να είναι ο στρατηγικός ιδιοκτήτης τους. Όμως στην κύρια πλευρά λειτουργούσαν έτσι γιατί είχαν εκχωρημένη εξουσία από έναν ιμπεριαλισμό, τον ρώσικο κρατικοφασιστικό ιμπεριαλισμό για να πολεμάνε ασυνείδητα ή και συνειδητά ένα ντόπιο ιδιωτικό καπιταλισμό και το δυτικό ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο. Όμως αντικειμενικά και παρόλη αυτή την πολιτική εκχώρηση εξουσίας άρχισαν να διαμορφώνονται σταδιακά μετά τα 2000 μέσα σε όλες τις ΔΕΚΟ δύο γραμμές που στη μάνα όλων των ΔΕΚΟ, τη ΔΕΗ είναι πιο ορατές και στη Διοίκηση και στη ΓΕΝΟΠ. Η μία είναι η γραμμή της κρατικοκαπιταλιστικής ανάπτυξης παρά τη διαφθορά και τις σπατάλες της που υποστηρίζεται κύρια από την εργατική αριστοκρατία και τους τεχνοκράτες της ΔΕΗ που έχουν πολιτικούς δεσμούς περισσότερο με το λεγόμενο αυτοδυναμικό ΠΑΣΟΚ. Αυτή η γραμμή θέλει αξιοποίηση του λιγνίτη και όπου δεν υπάρχει δυνατότητα λιγνίτη προτιμάει το φτηνό λιθάνθρακα. Η άλλη γραμμή είναι μειοψηφική και γι αυτό κρύβεται αλλά είναι πολιτικά πανίσχυρη στη σημερινή Διοίκηση με τον διορισμένο από την Μπιρμπίλη Ζερβό και στη ΓΕΝΟΠ με τον κνιτοειδή σε όλα του Φωτόπουλο. Αυτή η γραμμή, παρά τις εθνικοανεξαρτησιακές και τις αντικαπιταλιστικές καλύψεις που παίρνει, δεν θέλει καμιά ανάπτυξη της ΔΕΗ όσο αυτή δεν γίνεται από τους ανατολικούς ρωσόφιλους ολιγάρχες Μυτιληναίο, Κοπελούζο ή από το ρώσικο μονοπώλιο μέσω του φυσικού αερίου ή από το κινέζικο μέσω των δικών του ΑΠΕ (ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).
Σήμερα και οι δύο γραμμές είναι ενωμένες ενάντια στην ιδιωτικοποίηση. Η πρώτη η αναπτυξιακή κρατικοκαπιταλιστική το κάνει αυτό από ιδιοτελή θέση αρχής για οποιονδήποτε καπιταλιστή και για οποιαδήποτε λειτουργία της ΔΕΗ, δηλαδή είτε για μονάδες παραγωγής, είτε για δίκτυα, είτε για πρώτες ύλες κλπ. Αντίθετα η δεύτερη το κάνει για να μην μπει σήμερα η ΔΕΗ κεντρικά σε μια διαυγή και διαφανή διαδικασία ιδιωτικοποίησης οπότε θεωρητικά θα μπορούσε να αγοραστεί σε αυτή τη φάση περισσότερο από τους δυτικούς που έχουν πιο ψηλά παραγωγικά στάνταρ με δοσμένους τους ψηλούς μισθούς των ΔΕΗτζίδων. Τι εννοούμε με αυτό. Εννοούμε ότι σήμερα και οι ρώσοι και οι κινέζοι προτιμούν να λειτουργούν σαν προμηθευτές της ΔΕΗ που θα αγοράζει από αυτούς σε ψηλές τιμές είτε ρεύμα, είτε φυσικό αέριο, και θα πουλάει στους καταναλωτές της το ρεύμα σε όσο μεγάλο ύψος θέλει. Αυτό σημαίνει ότι οι ανατολικοί μπορούν στο βάθος να πάρουν τη ΔΕΗ μόνο μέσω της αυθαιρεσίας της φιλικής τους πολιτικής εξουσίας και μόνο περιφερειακά σε αυτή τη φάση, όπου μπορούν να παρακάμψουν τους σημερινούς ψηλούς κεντρικούς μισθούς της ΔΕΗ με τους δικούς τους μισοδουλοκτητικούς. Γενικά η Κίνα και η Ρωσία θα αγοράσουν ΔΕΗ μόνο αν και όταν αυτή θα έχει μαλακώσει από ειδικές κρατικές τοξίνες για να γίνει εύπεπτη για το στομάχι τους. Νομίζουμε ότι η πρόταση που έκανε ο Βενιζέλος στον Σαμαρά να μπει σε μια διακομματική για την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ είναι για να μπουν τέτοιοι όροι ιδιωτικοποίησης που να μπορούν συμφερτικά να τις αγοράσουν μόνο οι ρωσοκινέζοι.
Θα λέγαμε ύστερα από τα παραπάνω ότι όλη η υπόθεση σε αυτήν την φάση είναι το ποιος ιδιωτικοποιεί και όχι το ποιος θα αγοράσει. Δηλαδή το ζήτημα είναι ποιος έχει την πολιτική εξουσία σήμερα, γιατί αυτός θα πουλήσει τις ΔΕΚΟ. Γιατί όποιος πουλάει είναι αυτός που βάζει και τους κανόνες του παιχνιδιού της πώλησης. Δηλαδή στη δοσμένη περίπτωση ο πωλητής προσδιορίζει τον αγοραστή και δεν προσδιορίζει ο αγοραστής τη φύση του πωλητή όπως νομίζουν οι φιλελεύθεροι οικονομιστές στην ΕΕ και στην Ελλάδα. Δηλαδή οι φιλελεύθεροι μονοπωλιστές που διοικούν την ΕΕ επιβάλανε στην Ελλάδα να ιδιωτικοποιήσει την ΔΕΗ νομίζοντας ότι αν η ΔΕΗ περάσει σε χέρια οποιωνδήποτε ιδιωτών, το ελληνικό κράτος θα έχει λιγότερη γραφειοκρατία να το τυραννάει και θα γίνει πιο αγνό και λιγότερο πολυέξοδο. Αλλά αν το ελληνικό κράτος πουλήσει τις ΔΕΚΟ του με όρους αποικιοκρατικούς-ιμπεριαλιστικούς στους χειρότερους αποικιοκράτες, τότε το κράτος δεν θα γίνει πιο φιλελεύθερο αστικό αλλά πιο ιμπεριαλιστικά αποικιοκρατούμενο αφού θα βρεθεί σε χέρια αποικιοκρατών που είναι επιπλέον πολιτικά φασίστες, εργασιακά μισοδουλοκτήτες, κρατικά-κοινωνικά διεφθαρμένοι και ιμπεριαλιστικά εντελώς φιλοπόλεμοι.
Αν το παιχνίδι της πώλησης δεν ήταν έτσι στημένο και αποφάσιζαν για τη διαδικασία πώλησης και τους όρους της λειτουργίας της νέας επιχείρησης σουηδοί τεχνικοί, οικονομολόγοι και ορκωτοί λογιστές υπό την επίβλεψη του νορβηγικού κοινοβούλιου μετά από έρευνες και στατιστικές μελέτες δύο χρόνων θα τολμούσαμε να πούμε ότι θα προτιμούσαμε μια ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Όμως αν το πιο καλό φιλέτο δεν πήγαινε τελικά στους ρωσοκινέζους τότε οι φαιοκόκκινοι «αγανακτισμένοι» με επικεφαλής τους αναρχομπάχαλους θα μπαίνανε μέσα στην αίθουσα όπου θα ανακοινωνόταν ο νικητής του διαγωνισμού, θα πιάνανε τους έκπληκτους σκανδιναβούς από τις γραβάτες και θα τους σέρνανε με κλωτσιές και σφαλιάρες στους δρόμους. Αυτό γιατί οι εθνικιστές ιστορικοί μας θα είχαν προηγούμενα ανατρέξει στις πιο κρυφές πηγές τους και θα είχαν ανακοινώσει στον ελληνικό λαό κάθε περίπτωση κατά την οποία Βίκινγκς μισθοφόροι είχαν εμπλακεί σε συγκρούσεις με τους Βυζαντινούς και τους είχαν σκοτώσει με το γνωστό φρικτό και βάρβαρο τρόπο τους.
Να γιατί πρέπει να μιλάμε συγκεκριμένα για τη συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση. Και σε αυτή την κατάσταση η καλύτερη δυνατή ΔΕΗ, όπως και η καλύτερη δυνατή ΛΑΡΚΟ, ο καλύτερος δυνατός ΟΣΕ κλπ, μπορούν να προέλθουν μόνο από μια πλατειά πατριωτική και δημοκρατική συμμαχία με μίνιμουμ στόχο τουλάχιστον το ξωπέταγμα των ρωσόδουλων σαμποταριστών και των φαιοκκόκκινων σοσιαλφασιστών από την κρατική εξουσία. Μέσα στα πλαίσια αυτού του αγώνα πρέπει να αξιοποιήσουμε κάθε προοδευτική και κάθε αναπτυξιακή τάση των εργαζομένων και του διοικητικού-τεχνικού προσωπικού και των ΔΕΚΟ, που νομίζουμε ότι είναι πλειοψηφική στις περισσότερες ΔΕΚΟ και να την εντάξουμε στον κοινό αγώνα. Αν ο κρατικός μηχανισμός καθαριζόταν τουλάχιστον από τους φασίστες, τους διεφθαρμένους και τους σαμποταριστές θα μπορούσαμε ίσως να μιλάμε για τη δυνατότητα κάποιων προοδευτικών αλλαγών στις εντελώς σάπιες και καταστροφικές αστικές παραγωγικές σχέσεις αυτής της χώρας.
Λέμε τουλάχιστον και λέμε ίσως γιατί πολιτικά και κοινωνικά το σημερινό ελληνικό κράτος, το ευρύτερο κράτος έχει τόσο πολύ σαπίσει ώστε ίσως μια εκκαθάρισή του δεν φτάνει για να απελευθερωθεί ο λαός και η παραγωγή οπότε θα χρειαστεί μια ολάκερη πολιτική επανάσταση ώστε να συντριβούν τα θεμέλια αυτού του κρύου και ανήθικου τέρατος και ένα καινούργιο δημοκρατικό και λαϊκό κράτος να στηθεί από την αρχή χάρη στην ηρωική αυτενέργεια των πλατιών δημοκρατικών και αντιιμπεριαλιστικών μαζών
